Fundamenty to podstawa każdego budynku. Są najniżej położoną częścią każdej budowli i choć są niewidoczne, to odgrywają one bardzo ważną rolę dla całej konstrukcji. Stanowią podstawę dla ścian nośnych, słupów i innych elementów konstrukcyjnych, za których pośrednictwem przenoszony jest ciężar całego budynku na teren. Każdy Inwestor powinien dopilnować, by prace przy fundamentach wykonać z jak największą starannością, szczególnie że są to roboty ulegające zakryciu. Fundamenty niezależnie od ich rodzaju, to element konstrukcji budynku i należy je zawsze wykonywać zgodnie z projektem, zarówno pod względem wymiarów jak i rodzaju użytych materiałów. Każdą budowę należy poprzedzić badaniami geotechnicznymi, których wyniki pozwolą dobrać właściwe rozwiązania. 

Ławy fundamentowe – czym się charakteryzują?

Ławy fundamentowe to najniżej umiejscowiona część fundamentów, znajdująca się głęboko w gruncie. Wykonuje się ją poniżej poziomu przemarzania, który w Polsce wynosi od 0,8 m do 1,4 m. Ławy fundamentowe najczęściej wykonuje się z betonu klasy minimum C12/15 (poprzednie oznaczenie: B15). Zastosowanie wyższej klasy betonu wpływa w tym wypadku pozytywnie na wytrzymałość tego elementu konstrukcyjnego. Ławy wzmacnia się też prętami zbrojeniowymi. Warto wykonać takie zbrojenie, ponieważ jego koszt, proporcjonalnie do kosztów inwestycji, jest nieduży, a znacznie podniesie ich wytrzymałość. Większość projektów i tak zakłada użycie zbrojenia. Typowe wymiary ław to: 30 cm – 40 cm wysokości oraz 60 cm – 80 cm szerokości. Rodzaj hydroizolacji należy dobrać do panujących warunków gruntowych. Ławy fundamentowe, ze względu na sposób wykonania, można podzielić na dwa podstawowe rodzaje: ława wykonana bezpośrednio w gruncie lub wykonana w szalunku.

Korzyści:

• sposób wykonania jest dobrze znany większości fachowców,
• ławy fundamentowe można wykonać z betonu niższej klasy, 
• ściany fundamentowe można wykonać z bloczków betonowych.

Wyzwania:

• wymagają większej ilości prac ziemnych,
• budowa fundamentów na ławach trwa dłużej niż wykonanie płyty,
• tradycyjne fundamenty wymagają wykonania starannej hydroizolacji.

Specyfika płyt fundamentowych

Płyta fundamentowa żelbetowa to coraz częściej spotykana na polskim rynku budowlanym alternatywa dla ław i ścian fundamentowych. Jej zastosowanie sprawia, że budynek może być posadowiony na mniejszej głębokości, a co za tym idzie, nie są konieczne głębokie wykopy. Grubość płyty fundamentowej zależy od jej powierzchni oraz konstrukcji całego budynku i najczęściej zamyka się w przedziale od 18 cm do 35 cm. Przy  gruntach wysadzinowych niezbędne jest posadowienie płyty na 15 – 20 cm warstwie zagęszczonego żwiru i warstwie podkładowej betonu o grubości 10 – 15 cm. Płyty betonowe wykonuje się ze zbrojeniem krzyżowym umiejscowionym dołem i górą płyty z betonu klasy minimum C20/25 (poprzednie oznaczenie: B25). Dodatkowe zbrojenie dołem należy wykonać pod ścianami i słupami nośnymi, a górę należy dozbroić pomiędzy elementami nośnymi, tak by zwiększyć wytrzymałość od naporu gruntu. Izolacja termiczna może znajdować się pod lub nad płytą i ma grubość minimum 10 cm. 

Korzyści:

• Stosunkowa niewielka ilość prac ziemnych (w przypadku budynków niepodpiwniczonych),
• krótszy czas potrzebny na wykonanie płyty,
• sprawdza się zarówno przy gruntach dobrej jakości, jak i przy tych o słabej nośności czy niejednorodnych,
• wierzch płyty fundamentowej jest jednocześnie posadzką parteru lub piwnicy,
• nadaje się pod każdy budynek murowany,
• równomiernie przenosi obciążenie od budynku na grunt,
• skutecznie zabezpiecza przed wysokim poziomem wód gruntowych.

Wyzwania:

• wymaga betonu wyższej jakości, dostarczonego z wytwórni,
• do wykonania niezbędna jest profesjonalna ekipa.

Płyta czy ława fundamentowa?

Podsumowując, jeśli budujemy budynek bez podpiwniczenia, na płaskim terenie, który nie jest gruntem wysadzinowym, a dodatkowo wytwórnia betonu nie jest zbyt oddalona, to najprawdopodobniej wykonanie płyty fundamentowej będzie tańszym rozwiązaniem.

Natomiast jeśli planujemy wykonać fundamenty z betonu wytwarzanego na miejscu budowy, nasz budynek będzie posadowiony na skarpie, czy też na gruntach wysadzinowych, to najprawdopodobniej klasyczne ławy fundamentowe będą bardziej ekonomicznym rozwiązaniem.